İçinde yaşadığımız mekanların kokuları bizi olumlu veya olumsuz yönde etkiler. Oda kokusunun tarihçesinden başlayan ve bugünün modern evlerinde kullanılan oda kokularına kadar her türlü bilgiyi yazımızda bulacaksınız.
Burunlarımızın ne kadar akıllı olduğunu biliyor muydunuz? İnsan burnu yaklaşık olarak 13 bin koku molekülünü birbirinden ayırt edebilir. Elbette beynimizin desteğiyle… Beyin bu desteği beş milyon civarında nöronun desteğiyle verir. Beyin burundan gelen kokuları bu nöronlar sayesinde ayırt eder ve biz de koku alma yeteneğine sahip oluruz. Çevremizdeki kokular yaşamımızı etkiler. Bilim insanlarının araştırmalarına göre, tüm duyularımız uykuya geçse de koku duyumuz daima çalışır. Koku alma duyumuz sayesinde önce içinde olduğumuz ortamı koklarız. Bu koklama işlemi bize girdiğimiz mekanla ilgili olumlu veya olumsuz bir duygu verir. Gerçek ilk izlenim işte bu duygudur. Sadece mekanların değil, insanların da birbirleriyle ilgili en önemli izlenimleri kokular sayesinde olur. Geçmişten bugüne dek kullanılan "İnsanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşırlar’ sözünün içinde elbette bir doğruluk payı vardır fakat tıpkı hayvanlar gibi insanlar da birbirlerini kokularıyla tanır, teşhis eder, sever veya sevmez. Kokular hayatımızda bu denli büyük bir öneme sahiptir. Oda kokusu dendiğinde akla gelen kokular da ruh durumumuzu doğrudan etkiler ve hayatımızda bizim farkında olmadığımız değişiklikler yapar.
Kokular ve Anılar
Sevdiğiniz kokuları bir düşünün. Bir kahve dükkanının önünden geçerken burnunuza takılan taze çekilmiş kahve kokusu size neyi anımsatıyor? Veya evde kek pişerken ortaya çıkan vanilya aromalı koku sizde nasıl duygular çağrıştırıyor? Bir lavanta demetinin yastığınızın altında olmasını neden seviyorsunuz? Sevdiğiniz tüm kokularla aranızda hiç farkında olmadan geliştirdiğiniz bir bağ olduğunu unutmayın. Sıcak bir yaz gününde birden bardaktan boşalırcasına yağan yağmur ve ardından ortaya çıkan toprak ve çimen kokusu sizin derin hatıralarınızı ve duygularınızı ortaya çıkarabilme yeteneğine sahip. Kokular hayata anlam katıyorlar ve görsel olarak anımsamasak da içimizdeki iyi duyguları ortaya çıkarıyorlar. Elbette bu hatıraların arasında bizi mutsuz edenler de var. Dünyanın en güzel kokusu olarak adlandırılan bir koku bile sizin için iyi bir duygu uyandırmayabilir. Çünkü beyniniz onu sizi mutsuz edecek bir olayla, hisle ilişkilendirir ve bir anda o koku sizi iter. Bu yüzden oda kokusu seçiminde sizi en iyi hissettirecek kokuların peşinden gitmeniz yaşam kalitenizi artırmada sandığınızdan çok daha önemli bir rol oynar.
Oda Kokusuyla Gelen Sağlık
İnsanlar koku ile ile çok köklü ve eski bir ilişkiye sahipler. Tarihsel bulgulara göre M.Ö. 5000’li yıllardan beri kullanılan aromaterapi kaynakları bunu kanıtlıyor. İnsanların bitkilerden ve çeşitli kaynaklardan elde ettikleri esans yağlarını, fiziksel ve ruhsal tedavilerde kullanması aromaterapinin temelini oluşturur. Arometerapide kullanılan esans yağları, aslında bugün kullanılan parfüm ham maddelerinin de en saf ve temel malzemelerini oluşturuyorlar. Teknoloji ilerlemeden önce kullanılan buharla damıtma yöntemi sırasında buharlaşan esans yağlarının solunumla insanlara etkisi sağlanıyordu. O günden beri insanoğlunun hayatında çok önemli bir yer edinmiş olan aromaterapik yaklaşımlar, oda kokusu ve türevlerinin de atalarıydı.
Mısır Tarihinde Oda Kokusu
Bir zamanlar medeniyetin beşiği olarak kabul edilen bölgeler batı ülkeleri değil, doğu ülkeleriydi. Tıp, matematik, astroloji hatta kozmetik alanına kadar bugün var olan birçok bilginin kaynağı doğuydu. Mısır ise doğunun hazine sandığı kimliğiyle “o dönemin en yenilikçi” ülkelerinden biriydi. Mısır’ın parfümün doğduğu yer olarak kabul edilmesi, o günden günümüze kalan belge ve bilgiler sayesindedir. Çok tanrılı dönemde Mısır halkı, inandıkları tanrılara tütsüler yakar ve armağanlar sunarlardı. O dönemin oda kokuları olarak adlandırılan bu tütsülerin anlamları çok derindi. Tütsülerin kötü ruhları kovaladığına inanılırdı. Dönemin rahipleri reçinelerden, sakızlardan, bitkilerden ve baharatlardan elde ettikleri tütsüleri kimi zaman tek başlarına kullanır, kimi zaman ise uyumlu karışımlar elde ederlerdi. O gün kimse bu tütsülere oda kokusu demiyordu belki ama bugün hayatlarımıza güzellik katan oda kokularının çıkış noktası işte o günlerdi. Bal, meyveler, çiçekler, ağaçların kenarlarından sızan sakızlar kimi zaman kaynatılır, kimi zaman ise macunlar haline getirilerek kurutulurdu. Kurutulmuş halleriyle uçları yakılarak oda kokusu işlevi de gören tütsüleri oluştururlardı. Kimi tarihçiler güzel kokuların Mısır’ın efsane kraliçesi Kleopatra zamanında ortaya çıktığını ve parfümcülük tarihini bu etkileyici kadının başlattığını düşünüyorlar. Kimileri ise Kleopatra’dan çok daha önce yaşamış olan Nefertiti’nin parfümü keşfeden ve gelişmesine destek olan kadın olduğunu savunuyorlar. Sebebi hangi kraliçe olursa olsun, parfümün doğum yeri Mısır’dır ve birçok konuda olduğu gibi kozmetik konusunda da Mısır dünyaya öncülük etmiştir. Medeniyetin beşiği güzel kokuların da beşiği olarak tarihin mis kokulu sayfalarında yerini alır.
Osmanlı ve Koku İkramı
Müslümanlıkta güzel koku, temizliğin tamamlayıcısı olan bir unsurdur. Peygamber Efendimizin (S.A.V.) sünneti olarak görülen güzel kokunun İslam’da önemli bir rolü vardır. Bu sebeple koku ikramı Osmanlı’da da çok önemli bir rol oynamıştır. Uzmanların ortaya çıkardığı bilgilere göre, Ramazan Ayı’nın on beşinci gününde çeşitli kaynaklardan koku hazırlanmaya başlar ve bir törene dönüştürülen bu işlem 8 gün sürerdi. Bu özel koku Kadir Gecesi, padişahın olduğu camide onaya sunulurdu. Topkapı Sarayı’nda Mukaddes Emanekler’in kapısı gül yağıyla silinirdi. Sonrasında ise kutsal kabul edilen mekanlar onaylanan karışımla silinirdi. Kokunun kalanı Harem’e, sonrasında kalan ise dönemin alimlerine ikram edilirdi. Osmanlı’da koku ikramı bir peygamber sünneti olarak büyük bir önem taşırdı.
Kokuların Hayatımızdaki Yeri
Sadece bir oda kokusu satın aldığınızı ve bu kokunun size iyi hissettirdiğini sanmayın. Oda kokusu, aslında ruhumuzun (aslında beynimizin) hareketlenmesine ve birbirinden farklı hisleri yaşamamıza destek olur. Oda kokusu formüllerinde yer alan bazı kokularla ilgili kısa kısa bilgiler paylaşalım. Birkaç kokunun sırlarını paylaşarak, seçeceğiniz oda kokusu ile ilgili size bir ipucu koridoru açmış olalım.
Lavanta Oda Kokusu
Bir misafirliğe gitsem, Bana temiz bir yatak yapsalar Her şeyi adımı bile unutup Uyusam Kalktığımda yatağım hala lavanta koksa Kekikli, zeytinyağlı bir kahvaltı hazırlasalar Nerede olduğumu hatırlamasam Hatta adımı bile unutsam”
Kaygıları azaltan, stresin ortadan kalkmasına yardımcı mis kokulu lavantalar, en çok sevilen oda kokusu çeşitleri arasında yerini alır. Minik keselerdeki lavantaların yastık altlarına konması, güzel mağazalarda ev eşyası satılan bölümlerin mis gibi lavanta kokması ve oda kokusundan, dolap içi kokulara kadar birçok malzemenin lavanta kokulu olması kesinlikle bir tesadüf değil. Lavantanın içeriğinde birçok teskin edici maddenin olduğu ve bu maddelerin büyük bir hızla duyularımıza etki ettiği biliniyor. Oda kokusu olarak seçeceğiniz lavanta sizi kısa sürede rahatlatabilir, sakinleştirebilir ve huzurlu bir uykuya dalmanıza sebep olabilir. Kokuların yaşamdaki önemini bilen kişilerde bu etki daha hızlı olur. Çünkü onlar, kokuyu hissetmek ve o anın keyfini yaşamak için daha hazır olurlar.
Çilek Oda Kokusu
Alçacık dalı var, dalında balı var. Al çilek, bal çilek, yemezsem üzülecek
Mevsiminde toplanmış bir sepet dolusu doğal çilek düşünün. Küçük kırmızı ve romantik lezzitli çilekler. İşte o çilekleri bir sepete koyun ve evinizin mutfağına taşıyın. Gerçek çilek kokusunun nasıl bir hızla içinize işlediğine tanıklık edin. Bir kere sadece bu güzelliğiyle bile aydınlatır ruhunuzu çilek, size mutluluk verir. Baharın müjdecisidir, tazeliğin, doğallık ve güzelliğin… Çilek kokusunu bir oda kokusu olarak mükemmel yapan işte bu duyguların tamamıdır. Fakat çilek, görünenden fazlasını taşır. Kokusunda konsantrasyonu artıran ve mutluluk hormonlarını harekete geçiren bir sır da gizlidir. Adı üstünde sır, içindeki koku moleküllerinin ötesinde belki de sizin güzel hatıralarınızla ilgili… Yoksa annenizin taptaze çilekleri kaynatarak yaptığı eşsiz çilek reçelinin kokusu mu burnunuza gelen? (image: kesfedin-blog.png)
Mango Oda Kokusu
Mango bahçelerinin kokusu beni sevinçten delirtiyor
Oda kokusu çeşitlerinin içinde güneş gibi parlayan mango kokusu, giderek daha çok seviliyor ve tercih ediliyor. Bundan 5-10 sene önce neredeyse tanımadığımız bu lezzetli tropik meyve mekanlarımıza tropik iklimlerin sıcaklığını getiriyor. Narenciye etkisindeki bu hafif ve hoş koku, güzelliğinin yanında en gergin kasları bile gevşeten, huzur verici bir etkiyle evinize gelir. Oda kokusu olarak mango seçerseniz, özel bir huzuru da satın almış olursunuz. Zihninizi açan ve dikkatinizi toplamanızı kolaylaştıran mango kokusu, mekanlarınızda sıcacık güneşli bir rüzgar etkisi oluşturur. (image: kesfedin-blog.png)
Oda Kokusu Seçiminde Mekanların Önemi
Evin her köşesi aynı kokmayabilir. Genellikle insanlar oda kokusu seçimlerinde evlerine girdikleri zaman hissedecekleri kokulara yöneliyorlar. Bu doğru bir yaklaşım, çünkü evinizin imza kokusunu doğru bulduğunuz takdirde sizi her girişte karşılayan yuvanızın kokusu da o olacaktır. Öte yandan eğer evinizin bazı bölümlerinde oda kokusu kullanmak isterseniz önerilerimize bir göz atabilirsiniz.
Yatak Odanız İçin Oda Kokusu
Uyumak gün boyu işleyen vücut makinemizin dinlendiği ve ertesi güne enerji topladığı çok önemli bir eylemdir. Gece uykunuzun kalitesini artırmak için uyku ve rahatlamayı teşvik eden lavanta, papatya veya sandal ağacı içeren bir oda kokusu tercih edin. Daha romantik bir his için ylang ylang, yasemin veya gül gibi bir çiçek seçebilirsiniz.
Ofisiniz İçin İdeal Oda Kokusu
Yatak odanız uyuduğunuz yer evet ama ofisiniz tam tersi daima uyanık kalmanız gereken bir yer. Ofislerde kullanılacak oda kokusu çeşitlerinde bizim önerimiz okyanus esintilerine veya narenciye kaynaklı enerji veren kokulara yönelmeniz. Narenciye kokusunun bilişsel performansı ve enerjiyi artırdığını gösteren araştırmalar var.
Oturma Odanız İçin Oda Kokusu
Huzur bulacağınız, dinleneceğiniz, yeri gelince eğleneceğiniz ve sohbet edeceğiniz yerin kokusu elbette çok önemli. Lavanta, vanilya, sedir ağacı veya sandal ağacı kokuları oturma odalarınızın, salonlarınızın havasını yumuşak ve huzurlu bir hale dönüştürebilir. Uzmanlar lavanta kokusunun özellikle misafir ağırlanan mekanlar için uygun olduğunu söylüyorlar çünkü gelen insanların kendilerini daha rahat hissetmelerini sağlayan bir etkisi var.
Banyonuz İçin Oda Kokusu Seçimi
Taze ve huzur veren bir koku banyonuz için ideal olabilir. Banyonuzun sadece sabun kokmasını isterseniz kendinize kokulu beyaz sabunlardan bir küçük sepet oluşturmanız da mümkün. Narenciye kokuları banyolara da çok yakışıyor. Lavantanın rahatlatıcı etkisi banyonuz için de çok yararlı olabilir.
Oda Kokusunun Etsini Nasıl Artırırsınız?
Tıpkı parfümlerin etkisini artırmak için verdiğimiz küçük ipuçları gibi seçtiğiniz oda kokusu çeşitlerinin etkisini artırmak için de size bazı önerilerimiz var. Mis gibi kokan ve içinde iyi hissedeceğiniz bir mekan için şu kurallara dikkat edin:
Kokuları Karıştırmayın
Birbirinden ayrı ve çok güzel olan iki kokunun birlikte etkisi, iki katı olmaz. Tam tersi rahatsız edici olabilir. Oda kokusu çeşitlerini çok seviyor olabilirsiniz ama her odaya farklı oda kokusu koymak her zaman iyi bir fikir olmayabilir. Eğer çok büyük bir eviniz varsa kokuların birbirine karışması önlenebilir. Ama küçük bir eviniz varsa tercihen girişte bir oda kokusu, belki evin en uçtaki odasında bir başka oda kokusu size iyi gelebilir. Eğer çok küçük bir mekanda oda kokusu kullanacaksanız, paketten çıkan bambu çubuklarının hepsini kullanmayın, bir iki tanesi küçük mekanlar için yeterli olabilir. Sprey oda kokusu çeşitlerinden birini tercih ettiyseniz yapacağınız şey yine birkaç sprey uygulamak olmalıdır.
Evinizdeki Kötü Koku Kaynaklarını Yok Edin
Oda kokusu çeşitlerinin hiçbiri evin içinde sürekli kötü koku yayan bir kaynakla baş edemez. Elbette önleyebilir hatta bazı spreyler kökü koku moleküllerini de yok edebilir ama kötü koku kaynağını ortadan kaldırmak en doğrusudur. Kötü kokuya sebep olan birçok etken olabilir. Bakımsız veya deri rahatsızlıkları olan evcil hayvanlar, sürekli sigara dumanı, çürümüş yiyecekler, duvar küfleri, nemli eşyalar…. Tüm bu kokular sağlığınız için de zarar anlamına geldiği için kokunun kaynağını mutlaka gözden geçirmelisiniz.
Evin Havalandırılması Çok Önemli
Nefes aldığınız her mekanı düzenli olarak havalandırın. Siz dünyanın en güzel oda kokusunu da kullansanız, havalandırılmamış bir ortamda olmanız son derece sağlıksızdır. Oda kokusunun etkisinin havalandırmayla yok olacağını düşünmeyin. Temiz ve iyi havalandırılmış bir oda sizin için her zaman öncelikli olmalıdır. Güneş gören bir eviniz varsa bırakın güneş içeri girsin. En soğuk havada bile bunu yapın. Camları açtığınızda odanızın havasını değiştirdiğinizde eşyalarınız hemen soğumaz sadece hava değişir. Ve hava değişimi daima iyidir. Havalandırılmamış bir evde hiçbir oda kokusu performansını tam olarak gösteremez.
Oda Kokusu Yuva Kokusu
Eğer oda kokusunu kullandığınız mekan eviniz ise, seçiminiz yaparken evinizin kokusundan ne beklediğinizi göz önüne alarak yapmanızı tavsiye ederiz. Her girişinizde sizi karşılayan o koku, sizi evinize bağlayan özel bir zincirdir aslında. İnsanın en mutlu olduğu -olmak istediği- yer evidir ve ruh halinizi yansıtan bir oda kokusu bulduğunuzda evinizin kokusunu da bulmuş olursunuz. Bu seçimi yaparken elbette birlikte yaşadığınız diğer insanların beğenilerini de göz önüne alın. Sizin için harika olan bir oda kokusu onlar için aynı etkiyi yapmayabilir. Bir orta yol bulunup, herkesi aynı anda mutlu eden oda kokusuna ulaştığınızda birlikte yaşamaktan biraz daha zevk alırsınız.