Parfüm Tarihi
Loris Parfüm olarak sadece üretim ve ürün geliştirme faaliyetleriyle değil, içinde bulunduğumuz parfümün tahrihsel geçmişi ve geleceğiylede ilgileniyoruz. Parfüm ne zaman günlük hayatımızın bir parçası oldu? İlk parfümler hangileriydi? Parfümlerin hayatımızdaki rolü aslında nedir?
Sizin için parfümün tarihine göz attık ve ilginç gelebilecek bilgileri bu yazımızda topladık. Bakalım güzel kokular bize nerelerden ve nasıl geldiler? Şu ana kadar ulaşılan bilgiler bizi milattan önce 4500 yılına dek götürüyor fakat çok daha eski zamanlarda ateşin bulunmasıyla birlikte insanların kokulu bitkileri yakmış olmaları çok mu imkansız? Yine de biz şimdilik tarihçilerin ve arkeologların ortaya koyduğu bilgilerle yetinelim.
Parfüm Tarihinde İlginç Bilgiler
- Tarih araştırmacıları parfüm kültürünün Mısır’da doğduğunu söylüyorlar. Mısırlıları Çinliler, İsrailliler, Kartacalılar, Araplar, Yunanlılar ve Romalılar izlemiştir.
- İlk parfümcüler olarak görülen Mısırlı rahipler, kurbanlık adakların kokusunu tatlandırmak için aromatik reçineler kullanmışlar. Tütsü yakmanın insanları Tanrılarla ilişkilendirdiğine inanıyorlar ve kendi inanışlarına göre böylece tanrıları memnun ediyorlarmış.
- Ancak tütsü sadece ruhani ritüellerde kullanılmamış. Mısırlılar günlük yaşamlarında da güzel kokulardan keyif almaya başlamış. Güzel kokuların beden ve ruh arasında dengeyi korumaya yardımcı olabileceğini düşünmüşler. Tıpkı bugün çağdaş insanın oda kokuları, mum ve tütsülerle yaptığı gibi…
- Bulunan en eski parfüm belgesi Kıbrıs'taki arkeologlar tarafından keşfedilmiş. Üstelik 4000 yıldan daha eski bir zamana ait oldukları anlaşılıyormuş.
- Parfümün en eski kullanımlarından birinin, genellikle ağaçlardan toplanan aromatik sakızların, bitkilerin ve tütsülerin ibadet ile ilgili olarak yakılması olduğuna inanılıyor.
- Mezopotamya'dan üç bin yıldan daha eski bir çivi yazısı tableti, Tapputi adlı bir kadını kaydedilen ilk parfüm üreticisi olarak tanımlıyor. Ancak aynı dönemde Hindistan'da da parfüm bulunduğunu gösteren bilgiler de mevcut.
- Reçineler, odunlar, köknar ve mersin Mezopotamyalıların tütsülerini yapmak için kullandıkları malzemelerdi. Bu malzemelerin en değerlisi Lübnan Sediriydi. Aslında, tütsü anlamına gelen Akadca kelime 'lubbunu' bugün hala isim olarak kullanılıyor.
- Suriye'nin Mari kenti kazıları sırasında, özellikle çam ve şekerlemelerin kullanımına vurgu yapılarak parfümlerin harmanlanmasına adanmış özel odalar keşfedildiğini de ekleyelim.
- Parfüm şişelerinin ise ilk olarak Mısır’da kullanıldığına inanılıyor. Cam parfüm şişelerini Mısırlıların icat ettikleri düşünülüyor ve parfüm şişeleri aynı zamanda camın yaygın kullanımının da ilk örnekleri oldular.
- Bulgular her ne kadar tersini söylese de güzeller güzeli olduğuna inanmak istediğimiz Kleopatra denize açılmadan önce teknesinin yelkenlerini güzel kokulu yağlarla kaplattırırmış. Kendisinin zaten güzel kokulara tutkun olduğu biliniyor ama konuyu teknesinin yelkenlerine kadar ilerletmiş.
- Arap ve Farslı kimyagerlerin parfümlerin kodlanmasına öncülük ettikleri ve bu kodların antik dünyanın her tarafına yayıldığına inanılıyor.
- Romalılar parfümü icat etmemiş olabilirler, ancak ona adını veren onlor olmuş. Per fumum yani duman yoluyla.
- Hıristiyanlığın yükselişi parfüm kullanımında bir düşüşün yaşanmasına yol açtı. Belgelere göre bu süre zarfında parfüm geleneklerini canlı tutan ve uluslararası ticaretin başlamasıyla birlikte canlanmasını tetikleyen Müslüman dünyası oldu.
- Koku ikramı Hz. Muhammed’in (SAV) sünneti olarak Müslümanlık aleminde büyük bir aşkla kucaklandı. Peygamber Efendimizin en çok misk, amber ve uhud kokularını tercih ettiğine inanılır.
- Osmanlı Padişahları aynı zamanda halifelik unvanını aldıkları için Peygamber Efendimizin bu sünnetine sahip çıkmış ve güzel kokuları hayatlarından eksik etmemişlerdir. Osmanlının günlük yaşamında da güzel kokuların büyük önemi olduğu belgelerin ortaya koyduğu bilgilerden anlaşılıyor.
- Gülsuyunun Osmanlı döneminde büyük bir rağbet gördüğü de tarihimizde yer alan önemli bir bilgidir. Hem halk arasında hem de devlet törenlerindeki ikramların arasında gül suyunun yer aldığını biliyoruz.
- 16. yüzyılda Fransa'da, özellikle üst sınıflar ve soylular arasında parfümün popülaritesi arttı.
- 18. yüzyılda kolonya keşfi, parfüm endüstrisinin büyümeye devam etmesine yardımcı oldu.
- Coco Chanel ve Chanel No:5’in ile modern kimyasal teknikleri ilk uygulayan ve sentetik içeren ilk parfüm olduğu da modern parfüm tarihinin ilk adımı olarak öne çıkıyor.
Loris Parfümün Serüvenine Sahip Çıktı
Parfümün bir kültür olarak ele alındığı ve katıldığı hemen hemen tüm festivallerden ödüllerde dönen Parfümün Serüveni (Adventures of Fragrance) belgesel filmi Loris Parfüm’ün katkılarıyla tamamlandı. Kıyafetlerden atlara her şeyin parfümlendiği Eski Mısır’dan Cumhuriyet döneminde üretilen kolonyalara, kokunun yolculuğunu ünlü koku uzmanlarının da anlatımlarıyla günümüze taşıyan Parfümün Serüveni ülkemizi pek çok ulusal ve uluslararası platformlarda temsil etmeye devam ediyor.